Her sağlıklı bireyin düzenli periyotlar halinde yaptırması gereken Check Up taramaları pek çok hastalığı daha başlangıç aşamasında tespit edip önlem almamıza imkân sağladığı için tıp dünyasının vazgeçilmez bir parçası. Check Up taramasının öncü ismi Özel Ortadoğu Hastanesi, check up yaptırmayı düşünenler için merak edilenleri bu yazıda anlattı.
- Birincil düzeyde önlem olması, - Yaygın görülen kronik rahatsızlıklar için kişinin risk faktörlerini belirlemesi, - Vücutta belirgin bir semptom göstermediği için sinsi şekilde ilerleyen hastalıkların tespit edilmesi, - Kişinin yaşam tarzında sağlığını olumsuz etkileyebilecek alışkanlıklara karşı doktorun uyarı ve öneriler sunmasına yardım etmesi, - Kontrol sonuçlarının karşılaştırılması ile kişinin sağlık durumunun takip altında tutulması.
Önleyici bakımda üç farklı seviye vardır ve üçü de önemlidir. Tıpta amaç hastalıkları tedavi etmekten önce, oluşmadan tespit etmek ve önlem almaktır. Yani koruyucu tıp.
Birincil koruma risk grubunda yer alan kişilerin yaşam kalitesini ve hastalığın oluşumunu tümüyle önleyecek müdahaleleri kapsar. Aşı ile önlenebilecek rahatsızlıklara karşı kişinin bağışıklık kazanması amaçlanır.
İkincil koruma, rahatsızlıklar için saptanan risk faktörlerini tanımlar. Kolesterol, kan basıncı ya da servikal kanser için pap testleri, ciddi rahatsızlıkların gelişip ilerlemesini engelleyebilecek unsurlardır.
Üçüncül koruma hastalığın tespiti yapıldıktan sonra kişinin sağlığını optimize edebilmek için uygulanan bir süreçtir. Mesela kişinin hali hazırda bir kalp hastalığı mevcutsa, sonrasında kalp krizi geçirme riskini en aza indirmek için uygulanan süreç ve plan üçüncül korumadır.
Yapılan periyodik tarama testlerinin olası hastalıkların erken teşhisi açısından ne derece faydalı olduğunu zaten biliyoruz. Tansiyon ölçümü, laboratuvar testleri, fiziksel bazı testler ve pap testleri bunlara örnektir. Bunların haricinde kişinin olası hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirmesi beklenen önleyici müdahaleler de vardır.
Tıbbi kayıtlarınızdaki bilgileri güncelleyerek işe başlanmalıdır. Sağlık geçmişinizde yer alan pap testleri, tansiyon ölçümleri, mamogramlar, kolesterol seviyeleri vs.
Bunların haricinde geçmişte kullandığınız ilaçlar ve geçirdiğiniz ameliyatlar, aile bireylerinizin sahip olduğu kronik rahatsızlıklar doktorunuzla paylaşılmalı ve değerlendirmesi için veri sağlanmalıdır.
Sonrasında iş yerindeki yaşantınız, çalışma koşullarınız, yaşam koşullarınız, tatil süreleriniz ve günlük aktiviteleriniz de yine doktorunuzla paylaşmanız gereken verilerdir. İdrara çıkma sıklığı, uyku rutini, yeme içme alışkanlıkları, bağırsak fonksiyonu ya da işitme görme gibi bedensel işlevleriniz hakkında bilgi vermeniz gerekir.
Doktorunuzu son ziyaretinizden bu yana yakın akrabalarınızın yaşadığı hastalıklar ve medikal koşulları gözden geçirmeniz gerekir. Eğer ciddi bir tıbbi durum varsa doktorunuzun bunu bilmesi önemli avantaj sağlar. Aile bireylerindeki hastalık öyküleri, diyabet, kanser, inme veya kalp damar hastalıkları gibi rahatsızlıkların gelişme riskini tetikleyebilmektedir. Tüm bu ipuçları, doktorunuzun sizin sağlık durumunuzdaki risk faktörlerini daha iyi değerlendirebilmesini sağlar. Doktorunuzun tüm bunların dışında diyetinizde değişiklikler ya da çeşitli egzersiz programları önerebileceğini de bilmeniz gerekir.
Kişinin yaşı, cinsiyeti ve aile geçmişine göre, yaşam tarzına ve alışkanlıklarına göre yaptırması önerilen tarama testlerini uyguladınız mı? Doktorunuza danışarak herhangi bir aşı, muayene veya taramaya ihtiyacınız olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
- Hali hazırda yaşadığınız bir sağlık sorununuzu gözden geçirerek yaşadığınız değişiklikleri gözlemleyebilirsiniz. - Cildinizde yaşanan değişimler veya kitleler de dahil herhangi bir fiziksel dönüşüm fark ettiniz mi? - Baş dönmesi, yorgunluk, yüksek şiddetli ağrılar, adet döngünüzde değişiklikler veya idrar yollarınızda sorunlar gözlediniz mi? - Yeme içme alışkanlıklarınızda değişimler yaşadınız mı? - Uyku problemleri, anksiyete, stres veya travma yaşıyor musunuz?
Eğer bu tür değişiklikler yaşadığınızı fark ederseniz, eskiden nasıl olduğunuzu ve faydalı olabileceğini düşündüğünüz diğer gözlemlerinizi not alabilirsiniz.
Doktorunuza karşı dürüst ve açık olmanın sizin faydanıza olduğunu unutmayın. Eğer ilaçlarınızı kullanmıyorsanız ya da egzersiz yapmıyorsanız bunu doktorunuzla paylaşmaktan çekinmeyin. Yaşam tarzınız, alışkanlıklarınız, iş yaşantınızdaki koşullarınız sizi farkında olmadan bazı hastalıkların risk grubuna dahil edebilir.
Bu nedenle hekiminizin uyarı ve önerileri doğrultusunda yaşam tarzınızla ilgili bir plan geliştirebilirsiniz. Dolayısıyla doktorunuza danışmak ve sormak istediğiniz her şeyi öncesinde not aldığınızdan emin olun.
Geleceğe dair değerlendirilmesi gereken plan ve arzularınız var mı? Örneğin kilo vermeyi, sigarayı veya alkolü bırakmayı ya da daha az stresli bir işe sahip olmayı planlıyor musunuz? Doktorunuzla her konuyu ve sorunu görüşebileceğinizi ve bu sayede sağlığınızla ilgili doğru kararlar alıp bunu nasıl uygulayacağınıza dair öneriler alabileceğinizi unutmayın.
Check Up fiyatların paketlerin kapsamındaki testlere göre farklılık gösterir. Her cinsiyet ve yaş grubunun paketleri içerik açısından farklıdır. Tetkik sayısındaki değişkenlik fiyatları da etkilemektedir. Bu noktada hatırlamamız gereken en önemli noktalardan biri de Check Up yaptırdığınız sağlık kuruluşunun niteliği, uzmanlığı, tecrübesi ve donanımıdır. Sağlığınızla ilgili her konuda olduğu gibi Check Up konusunda da nitelikli, donanımlı ve kaliteli sağlık kuruluşlarını tercih etmeniz gerekir. Aksi taktirde faydadan çok zarar görme ihtimaliniz var demektir.